dr hab. Cichosz MariuszPublikacje
Prace zwarte - książki:
1. Działalność społeczno-wychowawcza Kościoła Katolickiego w środowisku lokalnym. Bydgoszcz 1997, wyd. Świadectwo /pozycja recenzowana /.
2. Funkcjonowanie i kierunki rozwoju pedagogiki społecznej w Polsce. Olecko 2000, wyd. Wszechnica Mazurska (współredaktor E.Trempała).
3. Pedagogika społeczna. Tradycja - teraźniejszość - nowe wyzwania. Olecko 2001, wyd. Wszechnica Mazurska (współredaktor E.Trempała) /pozycja recenzowana/.
4. Polska Pedagogika Społeczna w latach 1945-2003. Wybór tekstów źródłowych. Tom I. Toruń 2004, wyd. Adam Marszałek /pozycja recenzowana/.
5. Polska Pedagogika Społeczna w latach 1945-2003. Wybór tekstów źródłowych. Tom II. Toruń 2004, wyd. Adam Marszałek /pozycja recenzowana/.
6. Pedagogika społeczna w Polsce w latach 1945-2005. Rozwój - obszary refleksji i badań - koncepcje. Toruń 2006, wyd. Adam Marszałek /pozycja recenzowana/.
7. Pedagogika społeczna w Polsce w latach 1945-2005. Rozwój - obszary refleksji i badań - koncepcje. Toruń 2009. Wyd. Adam Marszałek - wydanie drugie, /pozycja recenzowana/.
8. Nauki o Edukacji. Bydgoszcz 2011 (współredaktor G. Szabelska), /pozycja recenzowana/.
9. Współczesne środowiska wychowawcze. Stan obecny i kierunki przemian. Bydgoszcz 2011 (współredaktor R. Leppert), /pozycja recenzowana/.
10. Pedagogika społeczna. Zarys problematyki. Kraków 2014, Wyd. Impuls /pozycja recenzowana/.
11. O pedagogice społecznej i jej rozwoju. Wybrane zagadnienia. Wybór teksów z badań własnych. Kraków 2016, Wyd. Impuls /pozycja recenzowana/.
12. Animacja społeczno-kulturalna - współczesne wyzwania. Młodzież i seniorzy jako odbiorcy kultyry. Współautorzy; Lewicka Monika, Molesztak Aldona. Impuls. Kraków 2018 /pozycja recenzowana/.
13. Instytucje kultury w Bydgoszczy na przestrzeni dziejów, Bydgoska Szkoła Dramatyczna (1945-1948). Współautor Ewa Pawłowska. Wyd. UKW 2019 /pozycja recenzowana/.
14. Pedagogika społeczna. Zarys problematyki. Kraków 2020. Wyd. Impuls - wydanie drugie, /pozycja recenzowana/.
Wybrane artykuły oraz rozdziały w książkach.
1. Poszukiwania za pomocą analizy kontekstu uzasadnienia twierdzeń, Próba nowego spojrzenia na badania teorii wychowania, /w/ Z problematyki metodologicznej teorii wychowania, pod. red. Andrzeja Tchorzewskiego, Bydgoszcz 1992, wyd. uczelniane WSP;
2. Kościół Katolicki a wychowanie. Założenia i podejmowane formy pracy w środowisku lokalnym, /w/ Edukacja nieszkolna (równoległa) w warunkach przemian w Polsce, Bydgoszcz 1994, wyd. uczelniane WSP;
3. Wychowanie w środowisku Kościoła Katolickiego, doświadczenia Bydgoszczy, /w/ Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze nr 5/1995, Warszawa;
4. Koncepcja pedagogiki Sergiusza Hessena na tle przyjmowanych założeń, /w/ Studia Pedagogiczne z. 24, pod. red. Edmunda Trempały, Bydgoszcz 1996;
5. Rozwój wychowania pozaszkolnego w Polsce (po 1945 roku), /w/ Studia Pedagogiczne z. 24, pod. red. Edmunda Trempały, Bydgoszcz 1996;
6. Koncepcja pedagogiki Sergiusza Hessena i jej konsekwencje dla wychowania, /w/ Teoria wychowania, wybrane zagadnienia, pod. red. Teresy Kukołowicz, Stalowa Wola 1996;
7. Próba przezwyciężenia scjentystycznego modelu uprawiania pedagogiki na przykładzie poglądów Sergiusza Hessena, /w/ Filozofia wychowania Sergiusza Hessena, pod.red. Halina Rotkiewicz, Warszawa 1997, wyd. Żak;
8. Wychowanie chrześcijańskie-perspektywa teoretyczna i praktyczna koncepcji, / w / Pedagogika ogólna. Problemy aksjologiczne, pod. red Teresa Kukołowicz, Marian Nowak, Lublin 1997, wyd. Redakcja Wydawnictw Katolicki Uniwersytet Lubelski;
9. Psychologiczne uwarunkowania kontaktu w małżeństwie na tle cech miłości dojrzałej zawartych w słowach przysięgi małżeńskiej, /w/ Wiadomości Archidiecezji Gnieźnieńskiej, nr 5 XLIX Gniezno 1997;
10. Pedagogika społeczna – współczesne wyzwania, zapomniane perspektywy, /w/ Listy z podróży, pod. red. Maria Deptuła, Roman Lepert, Bydgoszcz 1997, wyd. WSP Bydgoszcz;
11. Aksjologiczny wymiar pedagogiki społecznej, /w/ Wychowanie chrześcijańskie a kultura, pod.red. Marian Nowak, Tomasz Ożug, Lublin 2000, wyd. Redakcja Wydawnictw Katolicki Uniwersytet Lubelski;
12. Aksjologiczne inspiracje w pracy socjalnej – kontekst współczesnych przemian cywilizacyjnych, / w / Społeczeństwo, demokracja, edukacja. Nowe wyzwania w pracy socjalnej, pod. red. Krystyna Marzec-Holka, Bydgoszcz 2000, wyd. Akademia Bydgoska;
13. Pedagogika społeczna w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Bydgoszczy, /w/ Funkcjonowanie i kierunki rozwoju pedagogiki społecznej w Polsce, pod.red. Edmund Trempała, Mariusz Cichosz, Olecko 2000, wyd. Wszechnica Mazurska;
14. Edukacja seksualna młodzieży – założenia, cele i zagrożenia, /w/ Pokój z dziećmi. Pedagogika chrześcijańska wobec zagrożeń rozwoju dziecka, pod.red. Barbara Smolińska-Theiss, Warszawa 1999, wyd. Żak;
15. Założenia filozoficzne w pedagogice społecznej (zaprezentowany głos w dyskusji), /w/ Pedagogika społeczna – pytania o XXI wiek, pod. red. Anna Przecławska, Wiesław Theiss Warszawa 1999, wyd. Żak;
16. System Wychowawczy św. Jana Bosko w odniesieniu do współczesnych, wybranych programów profilaktyki zagrożeń rozwoju młodzieży, /w/ Ksiądz Bosko i jego system wychowawczy, pod.red. Jan Niewęgłowski, Warszawa 2000, wyd. Salezjańskie;
17. Kształtowanie modelu rodziny w kontekście jej współczesnych społeczno-obyczajowych przemian, /w/ Socjalizacja i wychowanie we współczesnych rodzinach polskich, pod. red. Henryka Cudaka. Piotrków Trybunalski 2001;
18. Współczesne programy profilaktyki zagrożeń młodzieży, /w/ Zjawiska patologii społecznej i zachowań dewiacyjnych młodzieży, pod. red. Jan Żebrowski, Gdańsk 2001;
19. Wychowanie pozaszkolne, pozalekcyjne oraz edukacja równoległa - rozwój i przemiany, /w/ Pedagogika społeczna, pod. red. T.Pilch. nr 2 , Warszawa 2001;
20. Założenia filozoficzne w pedagogice społecznej – pola poszukiwań, /w/ Pedagogika społeczna. Tradycja, teraźniejszość, nowe wyzwania, pod. red. Edmunda Trempały i Mariusza Cichosza. Olecko 2001;
21. Podstawy metodologiczne pedagogiki społecznej. Kontekst przyjmowanych założeń, /w/ Granice autonomii, teorii i praktyki edukacyjnej, pod.red. Jacek Piekarski, Ewa Cyrańska, Danuta Urbaniak-Zając. Łódź 2002;
22. Źródła i kierunki rozwoju polskiej pedagogiki społecznej, /w/ Pedagogika społeczna w perspektywie europejskiej, pod.red. Stanisław Kawula, Ewa Marynowicz-Hetka, Anna Przecławska. Olsztyn 2003;
23. Metodologiczno-teoretyczne rodowody pedagogiki społecznej. Analiza wybranych założeń i koncepcji z przełomu XIX i XX wieku, /w/ Pomoc społeczna, praca socjalna. Teoria i praktyka, pod. red. Krystyna Marzec-Holka. Bydgoszcz 2003;
24. Teoretyczne podstawy pedagogiki społecznej – kontekst wybranych założeń i koncepcji z przełomu XIX i XX wieku, /w/ Ruch Pedagogiczny, nr 5-6 Warszawa 2003;
25. Historia pewnej katedry, czyli rzecz o rozwoju bydgoskiej pedagogiki społecznej, /w/ Dokąd zmierzasz, bydgoska pedagogiko i psychologio? pod.red. Barbara Kaja, Stanisław Kowalik. Bydgoszcz 2003;
26. Tryptyk o pedagogice społecznej, rozważania na przełomie wieków. /w/ Tadeusz Pilch red. Pedagogika społeczna, z. 3, Warszawa 2003;
27. Polska Macierz Szkolna, /w/ Wielka Encyklopedia Pedagogic. zna XXI wieku, pod red. Tadeusz Pilch, t. III Warszawa 2004;
28. „Wykluczenie społeczne” jako problematyka pracy oświatowej – powrót do źródeł pedagogiki społecznej, /w/ Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej, pod. red. Krystyna Marzec-Holka. Bydgoszcz 2005;
29. Diagnoza w pedagogice społecznej. Rozwój koncepcji na przykładzie poglądów wybranych autorów, /w/ Diagnostyka, profilaktyka, socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej, pod. red. Marii Deptuły. Bydgoszcz 2005;
30. Kształtowanie się dyscypliny – główne nurty polskiej pedagogiki społecznej w ujęciu historycznym, /w/ Marynowicz-Hetka E., Pod. red. Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki, tom II, PWN, Warszawa 2007;
31. Narodziny i rozwój polskiej pedagogiki społecznej – refleksje o drogach rozwoju promocji naukowych, /w/ Kromolicka B.,Radziewicz-Winnicki A., Noszczyk-Bernasiewicz M. Pod. red. Pedagogika społeczna w Polsce po 1989 roku. Wydawnictwo Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania im. Gen. Jerzego Ziętka w Katowicach, Katowice 2007;
32. Środowiskowe uwarunkowania rozwoju człowieka w perspektywie pedagogiki społecznej i andragogiki - na przykładzie poglądów Adama Olgierda Uziembły. /w/ Pedagogika pracy i Andragogiki z myślą o dorastaniu, dorosłości i starosci człowieka w XXI wieku, Pod. red. Z.Wiatrowski, K.Ciżkowicz, Tom I, Włocławek 2000
33. Wolna Wszechnica Polska. /w/ Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, tom IV, Pilch T. Pod. red., Warszawa 2008;
34. Praca społeczna i praca oświatowa w poglądach i doświadczeniach pedagogów społecznych. Refleksje o drogach kształtowania się dyscypliny./w/ Edukacja i praca. Konteksty – wyzwania – antynomie. Pod. red. R.Gerlach, Bydgoszcz 2008;
35. Szkoła w środowisku i edukacja równoległa. Obszary zainteresowań Profesora Edmunda Trempały, /w/ Tadeusz Pilch red. Pedagogika społeczna nr1(27), rok VII, Warszawa 2008;
36. Kalendarium życia i działalności Profesora Edmunda Trempały, /w/ Tadeusz Pilch red. Pedagogika społeczna nr1(27), rok VII, Warszawa 2008;
37. Bibliografia prac Profesora Edmunda Trempały, /w/ Tadeusz Pilch red. Pedagogika społeczna nr1(27), rok VII, Warszawa 2008;
38. Pedagogika społeczna – szkoły naukowe – przemiany i kierunki rozwoju, czyli rzecz o tym, jak kształtowała się myśl naukowa polskiej pedagogiki społecznej, /w/ Próby i Szkice Humanistyczne. Pod. Red. P.Frąckowiaka, Poznań-Środa Wlkp. 2008;
39. Pedagogika społeczna w toku przemian – wypracowane koncepcje, obszary badań - ciągłość i zmiana, /w/ Oblicza współczesności w perspektywie pedagogiki społecznej. Pod. Red. Wiolety Danilewicz Warszawa 2000;
40. Szkoły polskiej pedagogiki społecznej - drogi i kierunki rozwoju /w/ Szkoły Polskiej Pedagogiki Społecznej wobec nowych wyzwań. Polska Pedagogika społeczna na początku XXI wieku, red. Kantowicz E., Chrostowska B., Ciczkowska-Giedziun M.,Toruń 2010.
41. O instytucjonalizacji w nauce - rozważania o rozwoju pedagogiki społecznej /w/ Edukacja społeczna wobec problemów współczesnego człowieka i społeczeństwa, red. J. Piekarski, T. Pilch, W. Theiss, D. Urbaniak-Zając, Łódź 2010;
42. Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego - początki, rozwój, dylematy teraźniejszości - rozważania nad instytucjonalizacją, "Przegląd Pedagogiczny", Nr 1/2010.
43. Zakład Myśli Społecznej i Edukacji Środowiskowej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, "Pedagogika społeczna", Nr 1(35), rok IX 2010;
44. W kręgu twórców pedagogiki społecznej. Koncepcja wychowania i pedagogik społecznej w poglądach Ryszarda Wroczyńskiego, w: Czas społeczny akademickiego uczestnictwa w rozwoju i doskonaleniu civil socjety, red. E.Syrek. Katowice 2010;
45. Instytut Pedagogiki, w: 40 lat uczelni, red. Banaszak J., Hejnicka-Bezwińska T., Jastrzębski W., Kowalski T., Wilczyński A. Bydgoszcz 2010;
46. Pedagogika Społeczna wobec problemów współczesnej rodziny. Polska Pedagogika Społeczna na początku XXI wieku, red. Ciczkowska- Giedziun M., Kantowicz E. Toruń 2010;
47. Edukacja środowiskowa – kontekst współczesnych przemian i wyzwań, w: Wielowymiarowość kontekstów edukacyjnych, red. E.Kubiak-Szymborska. Bydgoszcz 2011;
48. Środowisko i środowisko wychowawcze w refleksji pedagogicznej – rozwój i przemiany,/w/: M.Cichosz, R.Leppert red. Współczesne Środowiska Wychowawcze. Stan obecny i kierunki przemian. Bydgoszcz 2011;
49. O szkole, środowisku i edukacji równoległej - rekonstrukcja poglądów - w pierwszą rocznicę śmierci Profesora Edmunda Trempały. Przegląd Pedagogiczny, Nr 3/2012
50. O strukturze ontologicznej i aksjologicznej pedagogiki społecznej – w poszukiwaniu wartości. Wychowanie na co dzień, Nr 3 (234) 2013
51. Środowisko, środowisko wychowawcze (dorobek i kierunki przemian) jako miejsce realizowania praktyk, /w/ Krzemiński M. (red.). Praktyki pedagogiczne ważnym ogniwem procesu kształcenia nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej. Włocławek 2013
52. Środowisko/środowisko wychowawcze - dorobek, kierunki przemian : współczesne wyzwania, /w/ Danilewicz W, Theiss W. (red). Pedagogika społeczna wobec zagrożeń człowieka i idei sprawiedliwości społecznej. Warszawa, 2014
53. O nowych wyzwaniach dla pedagogiki - o związkach miłosnych w sieci - refleksje na kanwie książki Kamili Kacprzak i Romana Lepperta, /w/ Przegląd Pedagogiczny, Bydgoszcz 2014, nr 1,
54. Pedagogika społeczna w ujęciu Edmunda Trempały : poglądy - koncepcje - kierunki poszukiwań, /w/ Marzec-Holka K., Guzy-Steinke, H., Rutkowska A., Szkoła naukowa pedagogiki społecznej Edmunda Trempały inspiracją zmiany społecznej dzieł i życiorysów. Bydgoszcz 2015
55. Kultura a wychowanie, /w/ Akant : miesięcznik literacki, Bydgoszcz, 2016, R. 19, nr 7
Artykuły w j. angielskim
1. Community education - the context of contemporary changes and challenges, in: Multidimensionality of Educational Contexts, Pod. red. E. Kubiak-Szymborska, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz 2011
2. Environment and educational environment in the reflection of social sciences and social pedagogy - achievements and transformations. in: Dilemata socjalni pedagogiky v postmodernizm svete, Pod red. M. Bargel jr, Emilia Janigowa, Ewa Jarosz; Instytut Mezioborovyvh Studii, Brno 2012
3. On the ontological and axiological structure of social pedagogy - in search of values, in: The circle of axiological problems of academic education. Edited by Urszula Ostrowska. Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz 2013
4. Upbringing environment as a place where human lifelong education is provided – from tradition to modern transformations, in Journal of Modern Science. Tom 4/27/2015
5. The beginning and development of the socio-cultural animation in Poland, in Journal of Modern Science. Tom 35, no 4, pp. 51-64. 2017
6. Individual, family and environment as the subject of research in social pedagogy – development and transformations, in Papers of socjal Pedagogy 2017, volum 7, No 2
7. Social diagnosis in educational work. Development, transformations - modern challenges. Social pedagogy context, in; Journal of Modern Science - 2018, Vol. 39
8. Education and Ideology - within the Framework of Real Socialism - Paths of Development of Polish Socialist Pedagogy, in; Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne - 2020, T. 35, nr 1
9. Family in social pedagogy: studies and research directions, in; Wychowanie w Rodzinie - 2020, T. 23, nr 2
10. Axiological Foundations of Social Pedagogy: Search Areas, in; Roczniki Pedagogiczne KUL - 2021, T. 13, nr 4
Wykonane recenzja wydawnicze:
- Sikorski Tomasz., Dymera Andrzej. (red.). Kultura chrześcijańska w zjednoczonej Europie. Szczecin 2007
- Nowak-Dziemianowicz M., Czerwiński K., Maliszewski W.J. (red.); Komunikacja społeczna w edukacji: inspiracje, analizy, działania. Toruń 2009
- Małgorzata Ciczkowska Giedziun, Ewa Kantowicz (red.); Pedagogika Społeczna wobec problemów współczesnej rodziny. Polska Pedagogika Społeczna na początku XXI wieku, Toruń 2010.
- Recenzja tomu: Studia Bydgoskie, tom 4. – 2010, Bydgoszcz 2010.
- Ciżkowicz Kazimierz., Marszałek Katarzyna. (red.). Ewaluacja jakości kształcenia. Rozstrzygnięcia, poszukiwania, pola badań. Bydgoszcz 2010
- Kokot Aneta (red.). Mobing. Zagrożenie życia zawodowego pracownika. Bydgoszcz 2011
- Liberska Hanna., Malina Alicja. (red.). Wybrane problemy współczesnych małżeństw i rodzin. Warszawa 2011
- Cyrański Bohdan. Aksjologiczne podstawy pedagogiki społecznej Heleny Radlińskiej. Przykład zastosowania interpretacji hermeneutycznej. Łódź 2012
- Opozda Danuta. Struktura i treść jednostkowej wiedzy o wychowaniu. Studium pedagogiczne wiedzy rodziców i jej korelatów. Lublin 2012
- Sztaba Marian; Wychowanie społeczne świetle nauczania Karola Wojtyły Jana Pawła II Lublin 2012
- Liberska Hanna., Malina Alicja. (red.) Funkcjonowanie współczesnych młodych ludzi w zmieniającym się świecie. Warszawa 2012
- Maciej Krzemiński, Barbara Moraczewska (red.); Praktyki pedagogiczne ważnym ogniwem w procesie kształcenia nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej. Tom I, Włocławek 2012
- Anna M. Kola, Katarzyna M. Wasilewska-Ostrowska (red.), Wolontariat szansą rozwoju społecznego. Rekomendacje dla pracy socjalnej. Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 2012
- Przemysław Paweł Grzybowski, Bogdan Kunach (red.): Seniorzy w działaniu. Słuchacze Kazimierzowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku i działalność wolontaryjna. Fundacja dla Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2013
- Sobecki M., Danilewicz W., Sosnowski T. Pedagogika społeczna wobec zmian przestrzeni życia społecznego. Warszawa 2013
- Jacek Piekarski, Ewa Cyrańska, Bohdan Cyrański (red.); Praktyki pedagogiczne w szkole. Łódź 2014
- Danuta Urbaniak-Zając, Jacek Piekarski (red.); Akademickie kształcenie pedagogów w procesie zmiany. Kraków 2015
- Pastuszewski Stefan. Leksykon religijno-kulturowy staroprawosławia. Bydgoszcz 2015
- Górniewicz Józef, Pulińska Urszula, Stańczak Małgorzata (red). Codzienność edukacyjna – retrospektywa i nowe wyzwania. Prace Naukowe Centrum Badań Społecznych UWM. Zeszyt 9, Olsztyn 2016
- Segiet Katarzyna, Słupska Kamila (red.) Książka w życiu człowieka - w stronę (u)traconej wartości. Wydawnictwo Uniwersyteckie UAM w Poznaniu. Poznań 2017
- Danilewicz Wioleta, Nikitorowicz Jerzy, Sobecki MIrosław (red.) Ku życiu wartosciowemu. Idee - koncepcje - praktyki. Kraków, Impuls 2017
- Zubiel-Kasprowicz Magdalena (red.) Aktualne oblicza tolerancji. WSB Toruń 2018
- Piotrowski Paweł. Sytuacja wychowawcza w ujeciu metapedagogicznym. Zarys ontologii wychowania. Wyd. Adam Marszałek. Toruń 2019
- Domagała-Zyśk Ewa, Borowicz Aleksandra, Kołodziejczyk Renata, Martynowska Klaudia (red.) Oblicza Życia. Księga jubileuszowa Profesor Doroty Kornas-Bieli. Wyd. Episteme Lublin 2021
- Górniewicz J. (red.) Pomiędzy dysonansem i konsonansem społecznym. Studia i szkice pedagogiczne. Wydawnictwo Naukowe UWM. Olsztyn 2021
- Szewczak Iwona. Wychowanie i pedagogika Wolfganga Brezinki. Lublin 2021
- Górecki Mirosław. Alberto Marwelli. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego . Warszawa 2023
Wykaz moich publikacji dotyczących obszarów badawczych pedagogiki społecznej znajduje się w ogólnopolskim wykazie publikacji wydawanym w Uniwersytecie Wrocławskim, por. np.: Informator nr 16. Ogólnopolski wykaz publikacji z pedagogiki społecznej za rok 2008. Instytut Pedagogiki - Uniwersytet Wrocławski. Opracowanie Małgorzata Biedroń
