dr hab. Strzelecki RyszardŻyciorys naukowy

  

Urodziłem się 6 lipca 1955 roku w Trzemesznie. Po maturze (Centrum Kształcenia Rolniczego w Bielicach)  za najwyższe osiągnięcia w nauce otrzymałem indeks na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Po kilkutygodniawym pobycie na tym Wydziale, dalsze studia od 1976 odbywałem na Wydziale Humanistycznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie na podstawie pracy Człowiek wobec Boga w polskiej poezji wczesnego baroku uzyskałem w roku 1982 dyplom magistra filologii polskiej.

Równocześnie studiowałem na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL, gdzie w 1986 roku ukończyłem  studia z zakresu filozofii teoretycznej. Moje prace seminaryjne (6 seminariów) dotyczyły historii filozofii oraz logiki i metodologii nauk. Odbywałem w okresie jednego semestru kurs greki klasycznej na na kierunku filologii klasycznej, przez dwa lata byłem też słuchaczem wykładów ks. prof. W. Sedlaka przy Katedrze Biologii Teoretycznej (z zakresu bioelektronicznych podstaw życia i psychiki - nowa biologia). W roku akad. 1983/1984 pracowałem jako nauczyciel. W tym samym czasie - lata 1983-1985 przygotowałem niemal pełną bazę materiałową do ewentualnej monografii doktorskiej o krytyku literackim i teatralnym Kazmierzu Kaszewskim  (1825-1910). Jednak dalsze badania poświęciłem problematyce teatralnej. W latach 1986/1987 - 1989/1990 na Wydziale Humanistycznym KUL odbyłem studia doktorskie w zakresie wiedzy o teatrze. W ramach tego kursu byłem członkiem seminarium doktorskiego prof. dr hab. Ireny Sławińskiej przy Katedrze Dramatu i Teatru i w marcu 1990 złożyłem do władz Wydziału Humanistycznego dysertację doktorską "Teatr seminaryjny w Polsce w latach 1945-1988". 

Wraz z innymi członkami tego seminarium prof. Ireny Sławińskiej brałem udział w pracach nad problemem węzłowym Polski dramat i teatr religijny (CPBP 08.05)  Polska kultura narodowa, jej tendencje rozwojowe i percepcja).  Badałem formy i przemiany studenckiego teatru religijnego w Polsce.  W ramach studiów doktorskich, w latach 1988-1989 uczestniczyłem w konwersatorium z semiotyki i antropologii teatru pod kierunkiem prof. I. Sławińskiej. Jednocześnie dla wsparcia badań w KDiT KUL brałem udział jako wolny słuchacz w seminarium doktorskim z ogólnej metodologii nauk, prowadzonym przez ks. prof. dra hab. A. Bronka (Wydział Filozofii Chrześćijańskiej KUL - lata 1987-1988).

W dniach 3-14 października 1990 r. byłem słuchaczem intensywnego kursu na temat Człowiek i  wszechświat w teatrze europejskim  pod patronatem Parlamentu Europejskiego w Theoule sur Meer we Francji. Przedstawiłem tam referat Formy współczesnego młodzieżowego teatru sakralnego. Zostałem też aktywnym członkiem utworzonego wówczas Międzynarodowego Towarzystwa Historii Porównawczej Teatru, Opery i Baletu z siedzibą w Paryżu. Stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa uzyskałem na Wydziale Nauk Humanistycznych KUL w lutym 1991 r. na podstawie rozprawy Teatr seminaryjny w Polsce 1945-1989 (przewód otwarto w maju 1990, obrona – styczeń 1991). W tym czasie przez rok pracowałem w szkole. W roku akademickim 1991/1992 zostałem zatrudniony w Wyższej Szkole Pedagogicznej  w Rzeszowie na stanowisku adiunkta, początkowo w Zakładzie Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia, a od roku 1994/1995  w nowo powstałym Zakładzie Teorii Literatury (obecnie Zakład Teorii i Antropologii Literatury). W Uczelni pełniłem funkcje: kierownika Studiów Podyplomowych Filologii Polskiej (lata 1992-1993) oraz  w roku akad. 1996/1997 wicedyrektora Instytutu Filologii Polskiej.

 W okresie od  października 2000 do  września  2004 prowadziłem zajęcia w Wyższej Szkole Społeczno-Gospodarczej w Tyczynie, gdzie w latach 2002/2003 – 2003/2004 pełniłem funkcję dziekana Wydziału Socjologicznego (a następnie Wydziału Socjologiczno-Politologicznego).

W toku przygotowania rozprawy habilitacyjnej (lata 1995-1999) odbyłem staż naukowy w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie (w drugim semestrze roku akad. 1996/1997 oraz w drugim semestrze roku akad. 1997/1998).  W 1997 roku uzyskałem grant w ramach konkursu na indywidualny uczelniany projekt badawczy. Przedmiotem opracowania była problematyka gry aktorskiej w okresie oświecenia.

Na początku roku 2000 przedstawiłem do druku moją rozprawę habilitacyjną:  Aktor i wiedza o człowieku. Teoretyczne wypowiedzi o sztuce aktorskiej w Polsce od oświecenia do końca wieku XIX i ich antropologiczne podłoże. Wydana w 2001 roku książka była podstawą wszczęcia przewodu habilitacyjnego -  kolokwium odbyło się w grudniu tegoż roku. Rada Wydziału Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego nadała mi stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa – o specjalnościach: historia literatury i wiedza o teatrze.  W roku 2002 po rozstrzygnięciu konkursu zostałem zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego w Uniwersytecie Rzeszowskim. Za osiągnięcia naukowe Rektor Uniwersytetu Rzeszowskiego przyznał mi nagrodę indywidualną I stopnia.

Od  1 października 2004 roku, po rezygnacji z pracy w Uniwersytecie Rzeszowskim, zostałem zatrudniony w Instytucie Filologii Polskiej  Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego na stanowisku profesora nadzwyczajnego AB. Jednocześnie objąłem kierownictwo Zakładu Teorii Literatury i Wiedzy o Sztuce.                                                                

Od 2004 do października 2019 roku byłem kierownikiem Zakładu Teorii Literatury i Wiedzy o Sztuce UKW, który powstał na początku lat 90., z inicjatywy prof. AB dr hab. Mieczysława Jankowiaka. W jednostce pracowało 4 adiunktów z tytułem doktora nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa i historii sztuki. Podejmowana przez Zakład refleksja obejmowała rozległe obszary literatury i sztuki. Zarazem jednak wszelkie inicjatywy badawcze Zakładu cechowało uwrażliwienie na problematykę antropologiczną, zjawisko przenikania się wielorakich form obecności człowieka w świecie – stąd  w  pracach  podejmowano szczególną wagę kontekstów historycznych i kulturowych. Pracownicy Zakładu aktywnie uczestniczyli w życiu naukowym poprzez publikacje i udział w krajowych i zagranicznych konferencjach i stowarzyszeniach.

Aktywność Zakładu Teorii Literatury i Wiedzy o Sztuce IFP UKW obejmowało przede wszystkim działalność naukową. Do 2006 badania dotyczyły związków literatury i kultury w wieku XIX i XX, następnie - od 2007 do 2012 nakierowane były na problematykę antropologiczną w literaturze i sztuce, a od 2013 roku zakres badań został rozszerzony, stąd nazwa: „Problematyka antropologiczna w literaturze, sztuce i formach ludycznych". Część prac Zakładu zamieszczona została w tomach zakładowych, opublikowanych w latach 2010 (2 tomy), 2015 i 2017.

W całym omawianym okresie tematyka badań dotyczyła: historii teatru, teorii i semiotyki teatru, akademickiej antropologii teatru, teatralizacji i literatury, teorii architektury i urbanistyki oraz kampanologii literackiej i kulturowej, ponadto problematyki zagrożeń kultury współczesnej - podmiotu i sfery wartości oraz problematyki kobiety w literaturze. Bardziej szczegółowe tematy badawcze obejmowały: dramat współczesny: polski i europejski, poetykę polskiej powieści historycznej, estetykę i problematykę odbioru literatury, semiotykę przestrzeni w literaturze i świadectwach kultury, zagadnienie uczuć i wartości w dziele literackim, relacja sacrum i literatura, zagadnienie percepcji i osobowego doświadczenia w poezji, wymiar sakralny literatury, zagadnienie tożsamości i pamięci w literaturze i kulturze badanie egodokumentów oraz felicytologia literacka.

Przez rok 2005/2006 pracowałem w Zespole Kolegiów Nauczycielskich w Wałczu. Wypromowałem licencjatów na kursie: język polski z plastyką, z zakresu literaturoznawstwa.  W związku z pracą w Kolegium otrzymałem Akt awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego, nadany przez Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego  w Szczecinie dnia 15 lutego 2006 r. 

Jako kierownik Zakładu Teorii Literatury i Wiedzy o Sztuce UKW byłem autorem koncepcji oraz obszernego wniosku o utworzenie kulturoznawstwa na studiach I stopnia (przygotowanie wniosku o powołanie kierunku, opracowanie i koordynacja programu studiów, opracowanie materiału w postaci skryptów wykładowych dla kluczowych przedmiotów, opieka nad procesem kształcenia), studia zostały uruchomione od roku 2007/2008. Współuczestniczyłem również w utworzeniu programu kulturoznawstwa II stopnia roku akad. 2010, studia od roku 2011/2012. 

Dydaktyka na kierunkach filologia polska i kulturoznawstwo (studia I i II stopnia) wykłady: teoria dzieła i procesu historycznoliterackiego, historia teorii literatury, antropologii literatury, antropologia współczesności, antropologia kultury, teoria kultury, antropologia teatru i widowisk, teatr współczesny, metody badań kulturoznawczych, wprowadzenie do nauki o teatrze;

ćwiczenia i konwersatoria: analiza i interpretacja dzieła literackiego, teoria dzieła i procesu historycznoliterackiego, teoria literatury z elementami poetyki, metodologia badań literackich, metodologia humanistyki i literaturoznawstwa, teoria i metodologia badań teatralnych, antropologia kultury, teoria kultury, kultura a sport, kultura czasu wolnego;

seminaria dyplomowe magisterskie i licencjackie - tematyka: współczesna dramaturgia polska i obca, krytyczna i teatralna recepcja dramatu europejskiego, teoretyczne zagadnienia sztuki scenicznej, współcześni krytycy i badacze teatru, gra aktorska i wybitni aktorzy teatru polskiego, teatralizacje życia społecznego, gry i zabawy, koncepcja człowieka w literaturze i teatrze XX wieku, obrzędy w przekazach ludowych i dokumentach życia społecznego, problematyka antropologiczna w literaturze i sztuce, wartości i uczucia w dziele literackim, autokreacja w praktykach kulturowych, literatura religijna i zagadnienie świętości, problematyka antropologii literatury, problematyka autokreacji w pamiętnikach i autobiografiach, antropologiczne i kulturowe ujęcie mediów, marketingu, handlu, ciała, zdrowia, turystyki, sportu, rytuały mianowania, żałoby, problematyka przemocy, napiętnowania, sakralizacji, praktyki ezoteryczne, „mitologie” strachu, ochrony zdrowia i inne „mitologie” życia codziennego, antropologia przestrzeni kulturowej, wartości i uczucia w perspektywie kulturowej, przemiany kulturowe w XX wieku (tematy seminaryjne opracowane i propozycje tematów seminaryjnych znajdują się w odrębnym linku pod nazwą: "tematyka seminariów".

Moje badania od roku 2017 dotyczyły ludologii oraz analizy zagrożeń kultury współczesnej i zostały przedstawione w różnych, publikowanych w tym czasie artykułach. Przede wszystkim problematyka ta znalazła się w wydanym w  2019 roku tomie: Homo ludens kultury współczesnej (Wydawnictwo UKW). Refleksja metodologiczna nad badaniem zjawisk kultury współczesnej  była kontynuowana w roku następnym i znajdzie się wydawanej obecnie książce: Ku antropologii zabawy. Teoria statusowo-transformacyjna (również w Wydawnictwie UKW). Celem jest stworzenie i sprawdzenie uniwersalnego modelu badania zjawisk ludycznych, narracyjnych form literackich bądź teatralnych.

 

Uzupełnienie informacji:

Funkcje organizacyjne w UR, WSSG i UKW:

- Zastępca Dyrektora Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego od 1-09-1996 do 31-08-1999, faktycznie do 1-07-1997 z powodu rocznego stażu naukowego

- Dziekan Wydziału Socjologicznego i Soscjologiczno-Politologicznego w Wyższej Szkole Społeczno-Gospodarczej oraz kierownik Katedry Filologii Polskiej w Tyczynie w latach od 1 października 2002 do 30 września 2004.

- Kierownik Zakładu Teorii Literatury i Wiedzy o Sztuce od 1 października 2004 roku do 30 września 2019 r.

- Przewodniczący Rady Programowej kulturoznawstwa od roku akad. 2016/2017 do 30 września 2019 r.

- Przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Nauk o Kulturze od 17 października 2019 r.

- Członek Rady Bibliotecznej w latach 2008-2011.

- Opiekun I roku kulturoznawstwa, studia II stopnia w roku akad. 2019/2020.

Udział w studiach podyplomowych w Krośnie i Lublinie (KUL) oraz w wykładach dla nauczycieli organizowanych w ODNach:  Jarosławia, Przeworska, Rzeszowa oraz Włocławka.

 

https://www.usosweb.ukw.edu.pl/kontroler.php?_action=katalog2/jednostki/pokazJednostke&kod=K105